Gminy w województwie śląskim nieskutecznie działały na rzecz ograniczania niskiej emisji z kotłowni przydomowych i gminnych - tak wynika z oceny Najwyższej Izby Kontroli. Działania podejmowane w tym zakresie były zbyt powolne, a ich skala ograniczona. Wśród jednostek kontrolowanych były Urząd Miejski oraz Straż Miejska w Żywcu.
W styczniu bieżącego roku NIK opublikował raport "Eliminacja niskiej emisji z kotłowni przydomowych i gminnych w województwie śląskim", w którym negatywnie oceniła działania gmin w ocenianym zakresie. Kontrola została przeprowadzona w dziewięciu gminach i obejmowała trzy sezony grzewcze: 2013/2014, 2014/2015 i 2015/2016. Dotyczyła natomiast oceny skuteczności działań organów administracji publicznej w celu poprawy jakości powietrza, efektywności nakładów ponoszonych na ograniczenie niskiej emisji oraz skuteczności sprawowania kontroli nad źródłami niskiej emisji i adekwatności działań podejmowanych przez służby gminne w reakcji na sygnały o przypadkach spalania odpadów w piecach i kotłowniach przydomowych.
Wprawdzie NIK przyznaje, że skontrolowane gminy podejmowały działania w ograniczenia niskiej emisji ale tempo i skala działań były niewystarczające, by osiągnąć normatywne poziomy stężeń substancji szkodliwych w powietrzu. Jak m.in. czytamy w części dotyczącej Żywca:
Burmistrz oraz pracownicy Urzędu i Straży Miejskiej podejmowali działania na rzecz ograniczania niskiej emisji, jednak tempo i skala tych działań były zbyt niskie, aby osiągnąć normatywne poziomy stężeń substancji szkodliwych w powietrzu oraz liczby dni w poszczególnych latach, w których nie zostały przekroczone te normy, na poziomie zakładanym w Wojewódzkim Programie Ochrony Powietrza przyjętym w 2014 r.
[...]
Urząd posiadał aktualne informacje na temat stanu powietrza, które były przedmiotem analiz i monitorowania. Dane na temat przekroczonych stężeń dopuszczalnych pyłu PM 10 w powietrzu w Żywcu były na bieżąco udostępniane mieszkańcom poprzez stronę internetową miasta. Problem niskiej emisji był również celem działań edukacyjno-informacyjnych prowadzonych przez Urząd w całym okresie objętym kontrolą, które miały wpływ na wzrost świadomości mieszkańców Gminy Żywiec.
Negatywnie natomiast oceniona została praca żywieckiej Straży Miejskiej, kontrolerzy NIK stwierdzili, że:
Z ustaleń kontroli wynika, że funkcjonariusze Straży Miejskiej dokumentowali fakt przeprowadzenia kontroli pod kątem ewentualnego spalania śmieci w kotłowniach domowych w sposób niespełniający wymogów art. 380 u.p.o.ś (nie sporządzano stosownych protokołów kontroli, a jedynie dokonywano wpisów w notatnikach służbowych, kartach pracy i wprowadzano dane do systemu komputerowego SUMPro). Dopiero w trakcie niniejszej kontroli w Straży Miejskiej założono Książkę kontroli i sporządzano protokoły przeprowadzonych kontroli, a strażnicy zostali przeszkoleni w zakresie przeprowadzania kontroli oraz pobierania próbek popiołu celem poddania ich dalszej analizie. NIK zwraca zarazem uwagę na niską skuteczność podejmowanych czynności kontrolnych (w 237 przypadkach na 262 przeprowadzone kontrole nie stwierdzono nieprawidłowości, w 14 przypadkach osoby spalające odpady zostały ukarane mandatami karnymi, a 11 osób pouczono). Fakty powyższe dowodzą konieczności wzmożenia ze strony Burmistrza nadzoru nad działaniami tej formacji, a w szczególności poziomem wyszkolenia poszczególnych funkcjonariuszy w sprawach z zakresu ochrony powietrza przed zanieczyszczeniem.
Mimo wszystko kontrolerzy NIK przyznają, że działania samorządów nie rozwiążą problemu niskiej emisji, bowiem wiele zależy od samych mieszkańców, stosowanych przez nich instalacji i rodzaju paliwa. Jeżeli nie zostaną wdrożone rozwiązania systemowe na szczeblu regionalnym i ponadregionalnym to szanse na poprawę stanu powietrza w województwie są nikłe i nie zostaną osiągnięte w dotychczas zakładanym terminie - tj. do 2020, ani w dającym się przewidzieć horyzoncie czasowym.
Pełny raport dotyczący Żywca przeczytacie TUTAJ
Oprac.: WM
