Historia

18 Linii autobusowych, 35 autobusów, 230 kilometrów tras autobusowych oraz 251 kursów dziennie. Tak obecnie w liczbach prezentuje się żywiecki MZK. A jakie były początki miejskiego przewoźnika?

W latach 60-tych XX wieku specjaliści z Warszawy, Krakowa oraz Tarnowa, na zlecenie Miejskiego Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej w Żywcu opracowali projekt koncepcyjny miejskiej komunikacji zbiorowej dla miasta Żywca. Były to podwaliny do uruchomienia komunikacji miejskiej w Żywcu. Pierwotnie pierwsze autobusy miejskie miały wyjechać na ulice naszego miasta już w 1968 roku, lecz braki taborowe opóźniły ten proces. 26 Października 1970 roku zgodę na uruchomienie komunikacji miejskiej w Żywca wraził ówczesny minister gospodarki komunalnej. Jednocześnie Miastu zostało przydzielonych 5 autobusów marki San, model H 100 B.
1 Kwietnia 1971 roku na żywieckim Rynku uroczyście przekazano przydzielone autobusy. Po zakończonej uroczystości autobusy wyruszyły w swój pierwszy kurs na trasie z Browaru do Świnnej, przewożąc pierwszych pasażerów za darmo. Początkowo autobusy kursowały jedynie na tej linii. Z czasem uruchomiono kolejne linie: nr 2 z Dworca PKP do Trzebini, nr 3 ze Sporysza do Siennej czy też nr 4 z Dworca PKP do Oczkowa. Do końca 1971 roku autobusy komunikacji miejskiej przewiozły 2,5 miliona osób, rok później przewieziono 3,8 mln osób, a w kolejnym roku było to już 5 milionów osób. W tym czasie Zakład Komunikacji Miejskiej, zatrudniający 30 osób, był częścią MPGK w Żywcu. 1 Lipca 1975 roku ZKM w Żywcu stał się częścią Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego w Bielsku-Białej, jako zakład nr 2 (przez krótki okres czasu zakład nr 3) i podlegało bezpośrednio pod Prezydenta Bielska. Rok później na al. Wolności zostaje oddana do użytku baza dla autobusów. W tym samym czasie autobusy kursowały na sześciu liniach. Linia nr 5 kursowała do Radziechów, a linia nr 6 do Łodygowic. Jeszcze pod koniec lat 70-tych do zakładu dołączają autobusy Autosan H9 35.
Lata 80-te ubiegłego stulecia przynosły dalszy wzrost liczby pasażerów. W rekordowym 1986 roku autobusy przewiozły ok. 13 mln pasażerów. Powodowało to, że nie raz wysyłano po dwa, a nawet trzy autobusy jednocześnie. We flocie przewoźnika pojawiają się Jelcze PR110, które były bardzo awaryjne, oraz Jelcze M11 Pod koniec lat 80-tych autobusy zaczęły kursować do Czernichowa.
Od 1990 roku, po reformie samorządu terytorialnego, żywiecki MZK na powrót stał się samodzielnym zakładem. Wkrótce następuje przekształcenie w zakład budżetowy. W 1992 roku do floty zakładu dołączają pierwsze autobusy marki DAB. Jednocześnie zostają uruchomione kolejne linie autobusowe m.in. do Przybędzy, Brzuśnika, czy też Kalnej. W późniejszym okresie czasu pojawiają się autobusy marki Neoplan. W 1997 MZK przewiozło prawie 11 milionów pasażerów.
Na początku XXI wieku MZK kursowały na 16 liniach o łącznej długości 189 kilometrów. Wykonywały 266 kursów w dni robocze oraz 156 w dni wolne. 1 Stycznia 2002 żywiecki MZK stał się Spółką z o.o. Wkrótce autobusy zaczynają kursować do Pietrzykowic. Od 2004 roku we flocie pojawiają się Solarisy, które z czasem staną się dominującymi markami autobusów, kursującymi po ulicach miasta. W 2004 roku pojawia się linia do Rychwałdu, a pięć lat później do Bystrej.
Od 1 września 2017 funkcjonuje linia autobusowa na Podlesie. Obecnie niemal wszystkie autobusy kursujące po ulicach miasta są już niskopodłogowe. Jednocześnie są plany dalszego rozwoju komunikacji miejskiej, w tym uruchomienie kolejnych linii autobusowych, czy też inwestycje w coraz to nowocześniejszy i ekologiczny tabor.

Za pomoc w przygotowaniu materiału dziękujemy Panu Leszkowi Kamińskiemu.

Autor: Radosław Płużek
Zdjęcie: Zbiory Muzeum Miejskiego w Żywcu