Historia

Publikujemy materiał Małgorzaty Kasperek o tym jak powstała stacja kolejowa Radziechowy-Wieprz. 

Historia ta jest o tyle niezwykła, że w powstanie stacji kolejowej Radziechowy –Wieprz zaangażowane zostały najważniejsze instytucje państwowe zarówno Monarchii Austro-Węgierskiej, jak i II Rzeczypospolitej Polskiej. Dworzec dla miasta Żywca, położony w Zabłociu funkcjonował już od 1878r., kiedy to uruchomiono linię Bielsko- Żywiec. Znaczenie jego powstania dla rozwoju regionu było ogromne. W 1884 r. uruchomiono magistralną linię kolejową o nazwie Galicyjska Kolej Transwersalna, która prowadziła od Czadcy na Słowacji przez Żywiec, Suchą do Nowego Sącza. Linia kolejowa przebiegała przez tereny gminy Wieprz w bezpośredniej bliskości granic Radziechów. Dla światłych mieszkańców wpływ rozszerzenia możliwości komunikacyjnych na rozwój miejscowości wydawał się oczywisty.
Radziechowianie czynili starania o stację kolejową jeszcze przed pierwszą wojną światową. W „Kronice Radziechów do 1966r.” Władysława Pieronka znajdujemy taki oto opis: „Rok 1919 (…)Gmina Radziechowy wznowiła starania o budowę przystanku kolejowego poczynione w 1914r. w Ministerstwie Kolei w Wiedniu – na co udzieliła zezwolenia Dyrekcja Kolei Państwowych w Krakowie i zażądała wpłaty 3000 koron waluty austriackiej.” W 1920 r. Gmina Radziechowy wpłaciła do Dyrekcji Kolei Państwowych w Krakowie kwotę 2700 marek polskich. W dwa lata później, w 1922r. „Rozpoczęto budowę przystanku kolejowego w Radziechowach, dobra Wieprz. Budowę ukończono w październiku. Do doprowadzenia budowy przyczynił się swoim wpływem ks. dr Andrzej Moliński, proboszcz radziechowski. Do wykonania budowy dostarczyły dobra arcyksięcia Karola Olbrachta z Żywca robociznę konną, materiał budowlany- drzewo i tarcicę. Gmina Radziechowy robociznę konną i pieszą oraz wpłaciła kwotę z funduszy publicznych w wysokości 44 000 marek polskich. Gmina Wieprz wpłaciła 25 % kosztów w gotówce.”
W pierwszym zdaniu zacytowanego fragmentu kluczowe jest sformułowanie „dobra Wieprz”. Fakt usytuowania inwestycji na terenie gminy Wieprz stał się główną przyczyną antagonizmów w inwestycji niezmiernie ważnej dla mieszkańców po jednej i po drugiej stronie Soły. I tak tuż po oddaniu budowy do użytku rozpoczęły się problemy, które na bieżąco notował ówczesny sekretarz gminny Władysław Pieronek: „Rok 1923. Wykończony przystanek kolejowy, w październiku 1922r. został oddany do użytku publicznego pod nazwą „Wieprz”. Nie oddano do przejazdu pociągu robotniczego. Przeciw nazwie „Wieprz” i w sprawie uruchomienia pociągów robotniczych wniosła petycję gmina Radziechowy do Ministerstwa Polskich Kolei Państwowych w Warszawie motywując, że teren nie stanowi o nazwie, ale miejsce, do którego jest dostosowany; jako przykład podano: Żywiec (stacja) jest na terytorium Zabłocia, Oświęcim na terenie Balic, itp.”
Przypomnijmy, że Zabłocie wówczas, do miasta Żywca nie należało. Argumentacja jak najbardziej logiczna, przynajmniej z punktu widzenia radziechowian. Zadziałano nader skutecznie, ponieważ czytamy dalej: „Rok 1924. W maju tego roku Wysoka Rada Międzyministerialna dokonała zmiany nazwy przystanku kolejowego z nazwy „Wieprz” na „Radziechowy”. Wszyscy wiemy, że to nie był koniec sprawy. Po wzajemnych utarczkach o wysokość wkładu w budowę w rezultacie na wniosek Radziechów ustalono nazwę przystanku „Radziechowy- Wieprz”.
Powiecie Państwo, że doszło do konsensusu w tej sprawie. Być może, ale tylko na jakiś czas. Już w następnym roku 1925 „Gmina Radziechowy wystąpiła z wnioskiem o przyłączenie administracyjne dworu Wieprz i browaru do gminy Radziechowy.”
Dzięki uprzejmości śp. Pana Mieczysława Pieronka załączam do artykułu fotografie dwóch blisko stuletnich oryginalnych pism wystosowanych przez gminę Radziechowy do Warszawy w sprawie przyłączenia browaru i dworu Wieprz do gminy. Poniżej zamieszczam przepisany przeze mnie tekst z zachowaniem oryginalnej pisowni: